بماندیم و ما مستقل شد ارمنستان (استقلال ارمنستان)

دستگاه موسیقی: سه‌گاه

شاعر و آهنگساز: عارف قزوینی

متن تصنیف

بر اساس اجرای مهدی امامی در آلبوم تصنیف‌های عارف قزوینی

بماندیم و ما مستقل شد ارمنستان (منستان، شد ارمنستان، شد ارمنستان)

زبَر دست و شد زیردستِ زیردستان (زدستان، شد زیردستان، شد زیردستان)

اگر مُلک جم شد خراب گو به ساقی (به ساقی، تو باش و باقی، تو باش و باقی)

صبوحی بده زان شراب شب به مستان (به مستان، بده به مستان، بده به مستان)

بس است و ما را هوای بُستان / که گل دو روز است و در گلستان

بده می که دنیا دو روز و بیشتر نیست / مخور غم که ایران ز ما خراب‌تر نیست

بد آن ملتی کز خرابیش خبر نیست (خبر نیست، جانم خبر نیست، جانم خبر نیست)

***

آه که اگر آه پَر بگیرد / دامن هر خشک و تر بگیرد

بی خبران را خبر نمایید {رسانید} / ز شان بر ما خبر بگیرید

بند دوم

ز دارالفنون به جز جنون نداریم (نداریم، به جز جنون نداریم، به جز جنون نداریم)

معارف نه مالیه نی قشون نداریم (نداریم، جانم قشون نداریم، جانم قشون نداریم)

برفت حس ملت آن چنان که گویی (که گویی، نمانده جویی، نمانده جویی)

به تن جان به جان رگ به رگ خون نداریم (نداریم، جانم که خون نداریم، به رگ که خون نداریم)

به غیر عشق فنون {جنون} نداریم / چه خون توان خورد که خون نداریم

نداریم اگر هیچ و هیچ غم نداریم / ز اسباب بدبختی هیچ و کم نداریم

وجودی که باشد به از عدم نداریم (نداریم، به از عدم نداریم، به از عدم نداریم)

***

پند پدر گر پسر بگیرد / دامن فضل و هنر بگیرد

ما ز نیاکان نشان چه داریم / تا که ز ما آن دگر بگیرد

توضیحات

*در انتهای هر بند که علامت *** آمده سرعت و وزن تصنیف عوض می‌شود و در انتهای آن دوباره به وزن قبلی باز می‌گردد.

**تصنیف سه بند دارد که بند اول آن بیشتر خوانده شده است. نسخه صوتی محسن کرامتی از “اگر ملک جم …” شروع می‌شود. نسخه مهدی امامی شامل دو بند از تصنیف است و شعر و نحوه اجرای تصنیف در نسخه مجید کیانی تفاوت‌هایی با دو نمونه دیگر دارد.

علت سروده شدن تصنیف

در دیوان عارف قزوینی درباره سال و محل سرودن این تصنیف چنین آمده: در استانبول محله ششلی در خانه یک ارمنی که منزل کرده بودیم، وقتی که صحبت استقلال ارمنستان را شنیده و جشن و شادی اهل خانه را دیدم، ساخته‌ام. استانبول – خرداد 1297 خورشیدی. در این زمان عارف 38 ساله است و در استانبول زندگی می‌کند.

در سال 1296 در زمان جنگ جهانی اول و پس از پیشروی ارتش روسیه به سمت تهران، عارف با جمعی از نمایندگان مجلس در کرمانشاه دولت تشکیل دادند. در آنجا عبدالرحیم خان، از دوستان نزدیک عارف، خودکشی می‌کند و عارف مریض می‌شود. سپس نظام‌السلطنه او را برای مداوا به بغداد و سپس استانبول می‌برد. این سفر تا اواخر سال 1297 طول می‌کشد و سپس عارف به ایران مراجعت می‌کند.

درباره جدایی ارمنستان از ایران و ارتباط آن با سروده شدن تصنیف

در عهدنامه گلستان به سال 1192 خورشیدی و در ادامه در عهدنامه ترکمانچای به سال 1206 خورشیدی، بخش‌هایی از ایران از جمله ارمنستان از ایران جدا و به امپراتوری روسیه واگذار شد. این زمان مصادف است با حکومت فتح‌علی شاه از سلسله قاجار و روسیه تزاری. در سال 1297 که عارف این تصنیف را سروده (مصادف با 1918 میلادی) ارمنیان پس از پنج سده موفق شدند حکومت خود را احیا کنند (استقلال ارمنستان). این زمان در ایران برابر است با اواخر حکومت احمدشاه، آخرین شاه از سلسله قاجار.

فروشگاه کتاب

آموزش تصنیف استقلال ارمنستان برای سنتور – نوید مسجدی

نمونه صوتی

آواز محسن کرامتی همراه با کمانچه پریسا کاشفی

برخی منابع صوتی، تصویری و نوشتاری

** اگر این تصنیف را می‌توانید با سازتان بنوازید، آن را در ویدیویی آموزش دهید و برای سازگاه بفرستید (اطلاعات بیشتر)