تصنیف تا رخت مقید (قید نقاب)
دستگاه موسیقی: آواز بیات اصفهان
شاعر و آهنگساز: عارف قزوینی
متن تصنیف
متن از دیوان عارف قزوینی
تا رخت مقید نقاب است، دل چو پیچهات به پیچ و تاب است، مملکت چو نرگست خراب است،
چارهی خرابی انقلاب است، یا درستی اندر انتخاب است
سنگدل بت آیینه رو باش، با بدان چو سنگ (و) با سبو باش،
خانمان نگون کنِ عدو باش، تا عدوی مملکت به خواب است
ریشهی بدان / برکن از جهان، گشته امتحان / تو این بدان، تو این بدان / تو این بدان / تو این بدان،
هست امید (و) ریشه تا در آب است
امان که خصم خیره گردد، در انتخاب چیره گردد، بدان که روزگار ملت،
چو طرّهی تو تیره گردد، شحنه و مست و شیخ بیکتاب است
بند دوم
سر به سر ز رشت و یزد و کرمان، فارس (و) تا به صفحهی صفاهان، از عراق و خطّهی خراسان،
ز اشگ رنجُبر به روی آب است، عقلُ نیستُ جان در عذاب است
عبرت از گذشتهات گرفتن، بایدی بس استُ خورد و خفتن،
رستم انتخابُ کن که دشمن، کینهجو چو افُراسیاب است
جمله پیچ و خم / کار مُلک جم، چون رخت صنم / ز بیش و کم، ز بیش و کم، ز بیش و کم، ز بیش و کم،
این دو پشت پردهی حجاب است
امان ز اجنبیپرستی، فغان ز روزگار پستی، مبادُ دست کس کند با،
دو طرّهات درازُ دستی، زانکه دست غیرُ در حساب است
توضیحات
*عارف در دیوانش درباره ساختن این تصنیف مینویسد:
این تصنیف بیات اصفهان را به تکلیف حیدآقا رضازاده به جهت نمایش اخیر در کمال کسالت و پریشانی حال در ماه رجب 1341 ه.ق [اسفند 1301 ش] در تهران ساخته و وزن و آهنگش را در منزل خود ایشان پیدا کردهام.
**قمرالملوک وزیری این تصنیف را خوانده اما متاسفانه دو بیت آخر آن ضبط نشده است. (تصنیفهای عارف، ارشد تهماسبی)
نمونه صوتی
آواز محسن کرامتی همراه با کمانچه پریسا کاشفی
آواز صدیق تعریف
برخی منابع صوتی، تصویری و نوشتاری
- آلبوم 186 تصنیف قدیمی، روایت عبدالله دوامی، صدای محسن کرامتی، کمانچه پریسا کاشفی، موسسه ماهور. و در بیپتونز.
- آلبوم عارفِ شیدا، صدیق تعریف و پویان بیگلر، حوزه هنری، 1394.
- کتاب ردیف آوازی و تصنیفهای قدیمی، روایت عبدالله دوامی، گردآوری فرامرز پایور، موسسه ماهور، چاپ دوم، 1378.
- کتاب تصنیفهای عارف قزوینی، ارشد تهماسبی، موسسه ماهور.
- کتاب چرخ بیآیین، فرهود صفرزاده، نشر فنجان، 1394.
- دیوان عارف قزوینی، محمدعلی سپانلو و مهدی اخوت، موسسه انتشارات نگاه، 1381.
** اگر این تصنیف را میتوانید با سازتان بنوازید، آن را در ویدیویی آموزش دهید و برای سازگاه بفرستید (اطلاعات بیشتر)
بخت یار باشید.
از زیبایی گزینش چنین گنجینه هایی
بسیار سپاسگزار .
ممنون از لطف و محبت شما. پایدار باشید