ساز نی استوانه‌ای است با 7 بند و 6 گره و از جنس نی و به همین دلیل به آن نی 7 بند هم گفته می‌شود. ساز نی تقریبا در سراسر ایران رواج دارد و علاوه بر نی هفت بند، دوزله، قره‌نی نیز از انواع این ساز است. قطر نی از 15 تا 3 سانتیمتر و طول آن از 30 تا 70 سانتیمتر است. روی نی 5 سوراخ در قسمت پایین و جلو و 1 سوراخ در قسمت عقب قرار دارد که با انگشت شست نوازنده گرفته می‌شود. ساز نی ایرانی از انواع بی‌زبانه سازهای بادی است و هوا از طریق نفس نوازنده به درون ساز دمیده شده و بیشتر آن از سوراخ‌های انتهایی (همان 5 سوراخ جلو و 1 سوراخ عقب) خارج می‌شود.